nhưng tôi khuyên bạn, lúc đầu, có thể cứ hai đêm một lần, bỏ ra giờ rưỡi vào một công việc quan trọng là luyện trí. Quyết tâm ngừng công việc lại để tránh cái nguy đó, là một giải pháp vô ích. Quyết tâm ngừng công việc lại để tránh cái nguy đó, là một giải pháp vô ích.
Tôi muốn nói là chúng ta không suy nghĩ về những cái thực quan trọng, về vấn đề hạnh phúc của ta, về con đường chúng ta đương đi, về những cái mà đời cho ta, về vai trò của lý trí trong hành động của ta, về mối quan hệ giữa nguyên tắc và hành vi của ta. Bạn lên xe với tờ báo và bình tĩnh, ung dung để hết trí não vào tờ báo. Phân tích cảm giác ấy, ta sẽ thấy trước hết là một nỗi lo âu, bối rối, chờ đợi, ngóng trông, mong mỏi.
Tôi phải kể lể việc riêng như vậy để khỏi bị buộc tội làm thương tổn quyền lợi của các nhà báo, khi tôi chống thói đọc báo trên xe buổi sáng. Vậy mà bạn đương đi tìm hạnh phúc, phải không? Bạn tìm thấy nó chưa? Không có một vị thần linh nào bảo: "Người này hoặc là điên, hoặc có óc nô lệ.
Tôi đề nghị với bạn, mới đầu nên in ít như vậy. Bọn trộm cướp suốt đời buồn khổ vì nguyên tắc của chúng trái với hành vi cướp bóc. Trong các loại văn, có lẽ nó bắt ta gắng sức nhiều hơn hết.
Buổi tối bạn đọc một chương đi - thường ngắn lắm, không dài đâu - rồi sáng hôm sau tập trung tư tưởng vào chương ấy. Nếu phân tích kỹ thêm lòng mong mỏi, bồn chồn đó thì ta sẽ thấy nguyên do ở điều này: ta luôn luôn tự cho là phải làm thêm cái gì ngoài bổn phận của ta. Những phút ấy phải thiêng liêng, hoàn toàn thiêng liêng như buổi tập diễn kịch hoặc một cuộc đấu quần vợt.
Nhưng dù giàu đến bậc nào, bạn cũng không thể mua lấy được một phút. Tôi đọc năm tờ nhật báo Anh, hai tờ Pháp và vô số tuần báo, tạp chí. Hôm đó, bạn không bỏ ra 45 phút để sửa soạn đi ngủ.
Tôi cho chính nhờ thấu hiểu chân lý ấy mà tôi khác con heo nằm vũng bùn kia. Chương trình lập ra thì phải theo nhưng không được coi nó như một ngẫu tượng phải thờ. Chính bạn là người tôi muốn khuyên đấy.
Trời! thế mà đã 11 giờ 15 rồi chứ! Sửa soạn đi ngủ thì vừa, Rồi bạn bỏ ra 40 phút để sửa soạn đi ngủ, trước khi đi ngủ, bạn quen uống một ly uýt-ki thứ hảo hạng, điều ấy dễ hiểu. Tôi nói vô cùng tĩnh mịch, vì có chỗ nào mà lòng ta được trầm mặc hơn là trong một toa xe đầy những ông đương yên lặng hút thuốc? Không! Tôi không thể để bạn vung vãi những viên ngọc thời gian vô giá như các ông Hoàng phương Đông được. Không yêu văn chương không phải là một tội, cũng không phải là dấu hiệu của sự ngu dốt.
Bây giờ thì tôi hết mắc cỡ rồi. Ở đây tôi chỉ muốn nhắc các bạn bẩm sinh không yêu văn rằng không phải chỉ có văn chương là nguồn độc nhất để hiểu biết. Chúng ta không bao giờ có thêm chút thì giờ nào đâu.
Còn lý trí, nó chỉ giữ trong đời ta một chỗ nhỏ nhoi. Nhưng tôi nhấn mạnh rằng văn chương không bao gồm hết khu vực hiểu biết của loài người. Bây giờ thì tôi hết mắc cỡ rồi.