Tôi mượn tài liệu dưới đây của Mendousse nói về con số thiếu niên trụy lạc ở ngoại quốc. Rồi bóng một thôn nữ hái sen bên bờ đập. Tôi khiêu gợi điều đó để đề cao mục đích ái tình của bạn trai trong công việc giúp Tạo hóa phổ biến nhân loại.
Khi cuộc tình duyên khá đằm thắm họ hay bị những cản trở của học hành, nghề nghiệp chưa chu đáo. người ta nói đời trẻ dại là đời hướng ngoại. Thì ra lương tri của họ khả quan lắm.
Bạn trai nghe lòng mình chuyển động: có một luồn gió lạ về hướng tâm hồn họ. Thưa bạn trai, tôi vừa viết mấy tiếng vừa xong, tôi nghe bên tai tôi: Nữa, lại một người không hiểu tôi nữa. Một số bạn trai coi người vợ là phương thế bồi bổ đời sống tinh thần, thay thế họ trong nhiều công việc đòi nhiều tri thức.
Chính là những cơ hội họ cho xung quanh biết năng lực cùng sở khiếu của họ. Bạn trai ở thời hoa niên không tự đắc như Khuất Nguyên mà cho đời say hay đục cả. Điều khổ nhất cho họ là đã mất lòng tín cẩn ở rất nhiều người.
Có lúc họ hăng hái, yêu đời lắm. Nhiều bạn trai thành thực, ngoan ngoãn chơi ít lâu với những đồng niên xấu, trở thành gian xảo, cứng đầu. Ngay khi họ hối hận vì thất bại thì lòng họ đã có mầm làm lỗi nữa để họ thất bại nữa vìtính họ thay đổi: nay họ nghĩ đen mai họ nghĩ trắng và lúc trắng sẽ có thể đen.
Buồn như cánh chim bay trên trời. Cứ chung mà nói bạn trai vào lối 17, 18 tuổi hay bị khủng hoảng về lòng tin tưởng ở thiêng liêng. Có một số bị hồ nnghi về đức thanh khiết.
Trong xã hội có biết bao cuộc thất vọng cay độc, thần kín, không tiện tỏ bầy tâm sự về những mối tình éo le như vậy. Nguy khốn nữa là lấy cuộc đời tạm làm cứu cánh vĩnh cửu. Đại đa số bạn trai không có tiểu tâm nầy.
Thứ ái tình của đôi vợ chồng già cũng chấm cùng bằng tình tâm giao. Bài vở họ cẩu thả hay không làm là thường. Muốn thấy thiên địa đổi đời thì coi cái bếp của họ.
Đem lòng về Thượng đế là nguồn yêu, là nguồn an ủi hoàn toàn thì tâm hồn mới thỏa mãn như ý. Đối với bạn chơi cũng như bạn lớp, ngoài những khi nói về tâm sự, bạn trai chia sớt nỗi vui buồn trong các cuộc sinh hoạt thường nhựt. Họ cảm thấy sự hiện diện của bạn gái là một đòi hỏi thầm kín của tâm hồn họ, một tâm hồn thèm khát niền an ủi, sự khuyến khích, ủy lạo.
Luồng gió độc ấy đã làm bạn trai mất ý thức về giá trị nội tâm, giá trị siêu nhiên. Nó bắt bạn trai cúp cổ xuống các vật phù vân, lo vật lộn sống, đổ máu vì miếng ăn manh áo cũng nên, cho đến khi tử sàng bừng con mắt dậy chẳng những thấy mình tay không mà còn đầy tội lỗi. Nhiều người ta tưởng là vô tư lắm, lôi thôi lắm.