Khi bạn đã chăm chỉ bỏ ra mỗi tuần bảy giờ rưỡi để luyện sinh lực trong ba tháng rồi, thì lúc đó bạn có thể lớn tiếng ca hát và tự nhủ rằng mình có thể làm được những việc phi thường. Mặc dầu vậy, bạn vẫn tán thưởng bản đó. Đó là trường hợp mà hoàn cảnh buộc bạn phải có năng lực rất cao để tự điều khiển một cách chuyên chế.
Nhờ tập trung tư tưởng đều đều (muốn vậy chỉ cần kiên nhẫn, ngoài ra chẳng có bí quyết nào khác) bạn có thể sai khiến óc bạn như nhà độc tài, bất kỳ lúc nào, bất kỳ ở đâu. Tất cả các hiền nhân của mọi thời đều đồng ý về chỗ đó. Mà cũng không ai lãnh nó nhiều hơn hoặc ít hơn bạn.
Đó, thái độ của thầy phải như vậy. Ở đây tôi chỉ muốn nhắc các bạn bẩm sinh không yêu văn rằng không phải chỉ có văn chương là nguồn độc nhất để hiểu biết. Họ khoe với bạn mỗi năm đọc được bao nhiêu cuốn.
Bây giờ chúng ta kiểm điểm lại xem mỗi ngày để dành thì giờ được bao nhiêu. Tôi chỉ có thể xét một trường hợp thôi và trường hợp đó không thể là trường hợp trung bình, vì không có trường hợp nào là trường hợp trung bình, cũng như không có người nào là người trung bình. Họ khoe với bạn mỗi năm đọc được bao nhiêu cuốn.
Thật ra, khó tưởng tượng được trạng thái tinh thần của một người đọc xong tập tạp bút của Hazlitt mà không muốn đọc ngay một vài bài thơ nào rồi mới ăn cơm. Và cũng không có hình phạt. Bạn có thể có những nguyên tắc giúp mình tin rằng cướp bóc là làm việc phải.
Khi bạn đã chăm chỉ bỏ ra mỗi tuần bảy giờ rưỡi để luyện sinh lực trong ba tháng rồi, thì lúc đó bạn có thể lớn tiếng ca hát và tự nhủ rằng mình có thể làm được những việc phi thường. Một thất bại vẻ vang không đưa tới đâu cả, nhưng một thành công nho nhỏ sẽ đưa tới một thành công không nhỏ đâu. Nhưng khi bạn sửa soạn đi xem ca kịch (nhất là lại đi với một mỹ nhân) thì bạn làm ra sao? Bạn chạy ra thị xã hớt tóc, rồi lên xe về nhà; bạn gắng sức nghe hát bốn giờ, nếu không nói là năm giờ bạn đưa mỹ nhân về nhà nàng rồi về nhà mình.
Trong các loại văn, có lẽ nó bắt ta gắng sức nhiều hơn hết. Nó lớn tiếng khoa trương để bạn tin dùng nó; mới đầu, bạn không làm thoả mãn nó được, nó đòi hỏi nhiều hơn, nhiều hơn nữa; nó nóng nảy muốn dời núi lấp sông. Nên nhớ bản tính con người, nhất là bản tính của bạn.
Còn lý trí, nó chỉ giữ trong đời ta một chỗ nhỏ nhoi. Tôi có thể kể Pascal, La Bruyere (triết gia pháp thế kỷ 17) và Emerson (triết gia Mỹ thế kỷ 18). Hỡi người đời, anh phải tự biết anh.
Vậy nhất định không được đọc báo trên xe! Thế là đã để dành được 45 phút rồi đấy nhé! Bạn biết rằng ít nhất cũng có được nửa giờ yên ổn. Trong chương trình hàng ngày, tôi không dự tính thời giờ đọc báo.
Có nó, làm cái gì cũng được; thiếu nó, không làm được việc gì cả. Người ta phải thăm bạn bè. Người ta không phải lúc nào cũng gắng sức hoài được".