Ai đáng trách trong đó? Mấy đứa con ư? Đã đành; nhưng người mẹ chúng còn đáng trách hơn. Cả hai sự quan trọng ấy thường được quyết định liều lĩnh như trong canh bạc. Nghe ông nói lại càng bủn rủn thêm.
Tôi cũng biết thiên hạ nhàm tai về câu ấy, vì nó ở đầu lưỡi mọi người và nhắc đến nó thì gần như vô duyên. Nhưng rút cục ta cần quyết định lấy: Vì ta khéo lựa nghề hay vụng lựa thì chính ta sẽ sung sướng hay khổ sở, chứ nào phải cha mẹ ta đâu. Tôi trốn hết thảy bạn bè.
"Người ta chỉ bày tỏ được một cách hoàn toàn những điều cảm thấu thâm tâm". Bạn có thấy rằng sau vài giây như vậy, những gân trong mắt bắt đầu tuần lệnh bạn không? Bạn có thấy như có một bàn tay vô cùng êm dịu nào vuốt ve cho nó hết căng thẳng không? Vậy chỉ trong một phút, bạn đã biết được cả cái bí quyết về nghệ thuật nghỉ ngơi rồi đấy. Nhưng thiệt ra làm thế, ta chẳng giúp cho tinh thần chút nào ráo".
Và khi tổng động viên, hồi chiến tranh vừa rồi, cứ năm thanh niên thì phải loại đi một vì thần kinh có bệnh hoặc suy nhược. Đúng như lời Tennyson đã nói khi bạn thân nhất của ông là Arthur Hallam qua đời: "Tôi phải cắm đầu làm việc, không thì thất vọng cũng giết tôi thôi". Nói vậy là vì học chưa hiểu biết bà Osa Jonhson: Ba tháng sau bà ngồi trong một cái ghế có bánh xe diễn thuyết trước một số thính giả rất đông.
Biết tính bà nóng như lửa, y sĩ ngại không cho bà hay quyết định ấy, sợ sẽ làm bà phát chứng động kinh. Ông nghĩ tới các vì tinh tú luân chuyển trên đầu, nghĩ tới vừng Thái dương cứ đúng kỳ hạn trở lại chiếu sáng miền hoang vu ở Nam cực. Rồi tắt máy quạt, máy lạnh và tất cả những máy điện cốt cho không có tiếng động nào hết.
Thế rồi giữa khi thất thế đó, lương y của bà là giáo sư Pozzi ở Paris lại biểu bà cưa một chân, vì trong khi vượt Đại Tây dương, gặp một cơn giông, bà té trên boong tàu và bị thương nặng ở chân. Ta thiệt khó thắng vì chúng ngự trị ngay trong thâm tâm ta, nhưng ta phải thắng, vì thắng mới có thể SỐNG được. Hai ông bà làm việc cực nhọc và chắt bóp từng xu.
Sau khi thầm giải quyết như thế, tôi đã bắt đầu thấy dễ chịu hơn. Mấy năm trước, tôi du lịch qua vườn Teton ở Wyoming, với Charles Seifred và vài người bạn của ông. Viên kiểm lâm ngồi trên mình ngựa, gần những du khách, liền vui miệng kể cách sinh sống của các giống gấu, nhất là gấu Bắc Mỹ này.
Nghe bạn hỏi có đau khổ gì không, thì bà đáp: "Không, không có gì cả". Phần đông người lớn tuổi đều nhận thấy vậy: Nã Phá Luân khi bị đày ở cù lao St. Tôi không bao giờ quên đêm đó, cách đây ít năm, khi ông Marcon J.
Hai người chủ trại chết, rồi một người bỏ vợ. Ông không thèm ngó tới những bức thư khen chương trình các buổi quảng cáo của ông, mà đòi được coi những bức thư chỉ trích. Nếu bạn chưa tới 18 tuổi, có lẽ bạn sắp phải quyết định hai việc quan trọng nhất trong đời bạn.
Chú ý với lo lắng khác nhau ra sao? Tôi xin giảng: Một lần đi ngang qua một con đường đông ngẹt xe cộ ở Nữu Ước, tôi phải để ý tới cử động của tôi, nhưng tôi không lo. Người giữ ngục vốn quý mến ông, khi đưa cho ông chén thuốc độc, y nói: "Sự thế đã vậy, xin ông rán vui vẻ coi thường nó đi". Và hết thảy nước mắt của bạn cũng không rửa được một chữ" [21].